Сўнгги йилларда дронлар тобора оммалашиб бормоқда ва Ўзбекистон ҳам бундан мустасно эмас. Бироқ дронлардан фойдаланишнинг кўпайиши билан хавфсизлик ва махфийликни таъминлаш учун қоидаларга эҳтиёж пайдо бўлади.
Аввало шуни таъкидлаш керакки, Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбекистон Республикаси ҳаво ҳудудида учувчисиз учиш қурилмаларидан рухсатсиз фойдаланишнинг олдини олиш чоралари тўғрисида»ги 2014 йил 26 ноябрдаги 322-қарорига мувофиқ, 2015 йилнинг 1 январидан Ўзбекистон ҳудудига учувчисиз учиш қурилмаларини олиб кириш тақиқланган.
Шунингдек, 2019 йилда қонун билан Жиноят кодексига 244-4-моддаси қўшилиб, унга асосан рухсат этилмаган ҳолатда дронларни ўтказиш, олиб кириш, сақлаш, фойдаланиш учун жиноий жавобгарлик белгиланди. Ушлаб қолинган дронлар суд қарорига кўра мусодара қилинади.
Албатта, қонунчиликда жазодан қутулиб қолиш имкони ҳам тақдим этилган. Бунда фуқаро қурилмасини ўз ихтиёри билан мутасадди идораларга топшириши лозим.
Дарҳол айтиб ўтиш керак, Ўзбекистонга учувчисиз учар қурилмалар, яъни дронларни олиб кириш, улардан фойдаланиш, сотиш ва сотиб олиш – давлат наздида, одам ўлдириш билан баробар оғир жиноят. Ҳатто 5 йил давомида вояга етмаган етим қизларни зўрлаб келган педофил амалдорларга ҳам 1,5 йиллик шартли уй қамоғи берилаётган бир вазиятда, дрон қоидаларини бузиш жарима ёки ҳатто 8-10 йиллик қамоқ жазосига сабаб бўлиши мумкин.
Аэропорт каби махсус тартибли ҳудудда учувчисиз парвоз аппаратидан фойдаланиш эса базавий ҳисоблаш миқдори(БҲМ)нинг 100 бараваригача миқдорда жаримага тортилиши мумкин, лицензия олмаган ҳолда учувчисиз парвоз аппаратидан фойдаланиш эса БҲМнинг 50 бараваригача жаримага тортиш билан жазоланади.
Агар бу қоидабузарлик жарима тўлангандан кейин такроран содир этилган ёки ўз ортидан ўртача оғирликдаги жароҳат ёки оғир жароҳатга олиб келган бўлса, унда айбдор одам 2 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки 3 ой ҳибсга олиниш кўринишидаги жиноий жавобгарликка тортилади.
Одамнинг ўлимига олиб келган дронлар билан ҳаракатлар 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки 2 йилдан 5 йилгача эркинликни чеклаш ёки 5 йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади. Қурбонлар, фожиа ёки бошқа оғир оқибатларга олиб келган ҳаракатлар 5 йилдан 10 йилгача озодликдан маҳрум этишга олиб келади.
Манба: Platina.uz
