Эпштейна-Барр вируси билан зарарланиш саратоннинг бир нечта турларини ривожланиш хавфини ошириши мумкин. Худди шундай хулосага Хитой ва Халқаро саратон тадқиқотлари агентлиги олимлари келишди. Уларнинг кенг кўламли тадқиқоти натижалари “Nature Communications” журналида чоп этилди.
EBV (Эпштейна-Барр вируси) одамлар орасида энг кенг тарқалган инфекциялардан бири ҳисобланади. У билан дунё аҳолисининг 90 фоиздан ортиғи ҳаётида камида бир марта касалланган. Вирус тупурик орқали юқади ва кўпинча мононуклёзга, гриппга ўхшаш аломатларга сабаб бўлади. Бироқ, олимлар Эпштейна-Барр инфекцияси ва саратоннинг турли шаклларининг ривожланиши ўртасидаги боғлиқликни тобора кўпроқ топмоқдалар.
Тадқиқотчилар 8-10 йил давомида Хитой жанубидаги қарийб 74 минг катталарнинг соғлиғи ҳақидаги маълумотларни таҳлил қилдилар. Қонларида EBV VCA-IgA антитаначалари (вирус инфекцияси пайтида ҳосил бўлган) бўлганлар, салбий синовдан ўтганларга қараганда саратон ривожланиш хавфи деярли беш баравар юқори эди. Назофаренгеал карсинома (назофаренкс саратони — бурун орқасидаги ва фаренкс орқа девори устида ривожланадиган хавфли ўсма) эҳтимоли айниқса кескин ошган — 26 марта. Вирус, шунингдек, лимфома, жигар ва ўпка саратони хавфи ортиши билан ҳам боғлиқ бўлган.
Муаллифларнинг ҳисоб-китобларига кўра, ўрганилаётган минтақадаги саратон касаллигининг тахминан 8 фоизи Эпштейна-Барр вируси билан боғлиқ бўлиши мумкин.
“EBV ва саратоннинг айрим турлари ўртасидаги боғлиқлик узоқ вақтдан бери маълум бўлсада, унинг саратоннинг кенгроқ диапазонидаги роли ҳақида маълумотлар етарли эмас эди”, — дейди тадқиқот муаллифларидан бири Зисис Козлакидис.
Қайд этилишича, жиддий оқибатларга олиб келиши мумкин бўлган кўпайиб бораётган далиллар боис вирусга қарши вакцина ишлаб чиқишни рағбатлантирмоқда. Олимларнинг фикрича, вакцинанинг жорий этилиши бутун дунё бўйлаб саратон касаллигини олдини олишга сезиларли таъсир кўрсатиши мумкин.
