Тошкент, 2024-йил. Бирлашган миллатлар ташкилотининг Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти (ФАО) танлаб олинган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг (САП) барқарор қиймат занжирларини рағбатлантиришга қаратилган “Бир мамлакат, бир устувор маҳсулот” (ОCОP) ташаббусини амалга оширмоқда. Ҳозирда 87 та давлат 53 та танлаб олинган маҳсулотни қўллаб-қувватлаш бўйича ОCОP ташаббусига қўшилди.
Гилоснинг Ўзбекистонда озиқ-овқат хавфсизлигини мустаҳкамлаш, кичик фермерларни қўллаб-қувватлаш ва барқарор қишлоқ хўжалиги амалиётини тарғиб қилишдаги ролини инобатга олган ҳолда, у Ўзбекистоннинг устувор маҳсулоти сифатида танланди.
2024-йил 25-октябрда ОCОP ташаббусини амалга ошириш бўйича Миллий ишчи гуруҳини қўллаб-қувватлаш мақсадида Техник ишчи гуруҳининг (ТИГ) биринчи йиғилиши бўлиб ўтди. Йиғилишда Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги, Агросаноат мажмуини ривожлантириш агентлиги, Ўсимликлар карантини ва муҳофазаси агентлиги, шунингдек, академик Маҳмуд Мирзаев номидаги Боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институти вакиллари иштирок этди.
Бундан ташқари, йиғилишда хусусий агробизнес компаниялари ва Европа Иттифоқи қишлоқ хўжалигини қўллаб-қувватлаш дастури (ЕУ АСК Фаcилитй) вакиллари ҳам қатнашдилар. Йиғилиш иштирокчиларининг э’тибори гилос учун барқарор қиймат занжирини яратишга қаратилиб, бу кичик фермерларга фойда келтиради, маҳаллий иқтисодиётни мустаҳкамлайди ва атроф-муҳитни муҳофаза қилади.
Учрашув давомида иштирокчилар Ўзбекистондаги ОCОP бўйича ТИГ таркиби ва вазифалари юзасидан келишиб олдилар. Бу гуруҳ давлат органлари, фермерлар ассоциациялари, хусусий сектор ва илмий-тадқиқот институтлари ўртасидаги ҳамкорликни йўлга қўяди, шунингдек, ОCОP ташаббусини амалга оширишни мувофиқлаштиради.
ФАО томонидан асос солинган глобал ОCОП ташаббуси мамлакатларга озиқ-овқат хавфсизлиги ва тўйиб овқатланмаслик муаммоларини ҳал қилиш, шунингдек, маҳаллий иқтисодни кўтариш учун географик кўрсаткичлар ва маҳаллий маданий мерос орқали келиб чиққан мамлакатлари билан боғланган танлаб олинган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари учун барқарор етказиб бериш занжирларини яратишда ёрдам беришга қаратилган. Ушбу ташаббус ФАОнинг 2022–2031 йилларга мўлжалланган стратегик дастурига мос келади ва БМТнинг Барқарор ривожланиш мақсадларига (СДГ) эришишни қўллаб-қувватлайди. Ҳозирда Европа ва Марказий Осиёда 11 та давлат, жумладан, Албания (каштан), Озарбайжон (анор), Қозоғистон (олма) ва Туркия (анжир) танлаб олинган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини (САП)ни тарғиб қилмоқда.
