Янги йил арафасида пиротехника воситаларидан фойдаланиш ортади. Аммо «завқ” ортидан ташвишли ва ҳаттоки қайғули ҳолатлар содир бўлиши, болалар азият чекиши, оғир жароҳат олиши ёки бутун умрга ногиронликка учраши мумкин. Шу боис мамлакатимизда бу каби воситаларни қонунга хилоф равишда ишлаб чиқариш, олиб кириш, ташиш, сақлаш ва сотиш тақиқланган. Пиротехника буюмлари муомаласи бўйича самарали давлат назорати ўрнатилиши фуқаролар саломатлиги ва жамоат хавфсизлигини таъминлашда муҳим.
Айрим тоифадаги шахслар қонунчиликда мустаҳкамлаб қўйилган ушбу нормаларни менсимай, янги йил яқинлашгани сайин пиротехника воситаларини республикамизга олиб киришга уринмоқда.
Наманган вилоятининг барча шаҳар ва туманларида пиротехника буюмларининг ноқонуний айланмасига қарши курашиш мақсадида ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари томонидан тезкор тадбирлар ўтказиб келинмоқда. Асосан, чегара ҳудудларида, марказий дехқон ва буюм бозорлари, маданият ва истироҳат боғлари, умумтаълим мактаблари, маҳаллалар, жамоат жойларида пиротехника буюмлари ноқонуний муомаласининг олдини олиш бўйича тарғибот-тушунтириш, рейд тадбирлари уюштирилмоқда.
Косонсой туманидаги “Боғишамол-1” маҳалла фуқаролар йиғини, “Олтин мерос” кўчасидаги хонадонлардан бирида яшовчи, 2004 йилда туғилган Ҳ.К.нинг яшаш хонадони олдида турган автомашинаси кўздан кечирилганда, мазкур транспорт воситасидан қиймати 6 миллион 900 минг сўм бўлган 460 та қутида жами 27 минг 600 дона “Британик” номли протехника воситаси олинди.
Ушбу ҳолат юзасидан 18 ёшли фуқарога нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 1851-моддаси билан тегишли ҳужжатлар расмийлаштирилди.
Туркия газ маркази лойиҳасига тайёргарлик кўрмоқда, деди Президент Режеп Таййип Эрдоған. Бу ҳақда “Анадолу” агентлиги хабар берди. “Газ ишлари Қора ва Ўрта ер денгизидаги конларни ўзлаштириш билан кифояланмайди. Маълумки, Россия Президенти Владимир Путин Европага етказиб бериш учун Туркияда газ хаби яратишни таклиф қилди. Ҳозир шунга тайёргарлик кўряпмиз”, деди Туркия раҳбари.
Октябрь ойида Россия етакчиси “Туркия хаби “Шимолий оқим” орқали йўқотилган газ ҳажмини қоплаш имконини беради”, деган эди.
Путин таъкидлаганидек, иқтисодий жиҳатдан мақсадга мувофиқ бундай қарорнинг хавфсизлик даражаси ҳам анча юқори.Эрдоған марказ катта эҳтимол билан Туркия шимоли-шарқидаги Тракия вилоятида барпо этилишини айтган.
Буни ўқиётганингизда, атрофга қаранг. Сиз ҳали ҳам ётоқдамисиз? Ерга сочилган кийим-кечаклар ва озиқ-овқат қутилари борми? Чойшабларингизда чиплар синганми? Ўзингизга ғамхўрлик қилиш тартибини ҳисоблагандан кўра кўпроқ буздингизми? Сиз ҳам парво қилмайсизми? Aгар шундай бўлса, сиз аллақачон «гоблин режимида» бўлишингиз мумкин — жамоатчилик томонидан Оксфордда 2022 йил сўзи сифатида танланган.
Оксфорд инглизча луғатининг ноширлари бўлган Охфорд Университй Пресс (ОУП) маълумотларига кўра, жаргон атамаси «ўз-ўзини бефарқ қолдирувчи, дангаса, дангаса ёки очкўз, одатда ижтимоий меъёрлар ёки умидларни рад етадиган хатти-ҳаракатлар турини англатади. ” — блокировка пайтида кўпчилик учун таниш бўлган хусусиятлар.
Ижтимоий тармоқларда эрталаб соат 5 да уйғониш ва яшил смети ичиш, журнал юритиш, машқ қилиш ва ҳафталик овқатланишни режалаштиришгача ўз-ўзини яхшилашнинг идеаллаштирилган версиялари тасвирланиши мумкин.
Ўша давр чиқиш йўлида бўлиши мумкин. Унинг ўрнида гоблин режими — ўзингизни яхшилашга ҳаракат қилишнинг акси. Йилнинг ОУП сўзи — Оксфорднинг йилнинг сўзи сифатида ҳам танилган — биринчи марта жамоатчилик томонидан танланган. ОУПдаги бир гуруҳ лексикографлар одамларга “Гоблин режими”, “метаверсе” ва “#ИСтандWитҳ”ни танлаш имкониятини берди.
«Гоблин режими» ғалаба қозонди ва 318 956 овоз тўплади — умумий овознинг 93%. “Метаверсе” иккинчи, “#ИСтандWитҳ” учинчи ўринни эгаллади. ОУПнинг Оксфорд тиллари президенти Каспер Гратҳвоҳл душанба куни матбуот баёнотида «кампания билан алоқадорлик даражаси бизни бутунлай ҳайратда қолдирди» деди.
«Биз бошдан кечирган йилни ҳисобга оладиган бўлсак,» Гоблин режими » ҳозирда бир оз тўлиб-тошган барчамиз билан резонанслашади. Биз ҳар доим ҳам Инстаграм ва ТикТок тасмаларимизда тақдим этишга даъват қилинадиган идеаллаштирилган, сараланган ўзимиз эмаслигимизни тан олиш енгиллик», деди у.
2020 йилда Қорбобо ва Санта-Клауслар ўз соғлиғига янада эътиборлироқ бўлиши лозим. Чунки кекса инсонлар коронавирус билан касалланиш хавфи юқори бўлган ёшли инсонлар тоифасига киради
. Бельгия соғлиқни сақлаш вазири маҳаллий Санталарга COVID-19’га оид мамлакатдаги чекловларни бузишга рухсат берган бўлса, АҚШ ва айрим Европа давлатлари Сантани ойна ортига яшириб, болаларга унинг тиззасига ўтиришини тақиқламоқда, деб ёзади Meduza.
Гап савдо марказларида ишлайдиган Санта-Клауслар ҳақида кетяпти. Ҳар йили болалар шу каби марказларга ота-оналари билан ташриф буюриб, Санта-Клаус билан суратга тушади ва ундан совғалар олади. Бироқ пандемия вақтида ушбу анъанага ўзгартириш киритилди. Айрим савдо марказларида болалар икки метрли оралиқ масофага риоя қилиб Санта билан гаплашишга мажбур бўлмоқда. Данияда эса Сантанинг олдига умуман яқинлашиб бўлмайди, чунки у улкан шаффоф шарнинг ичига жойлаштирилган.
Баъзи савдо марказлари Сантани кўрган болалар унинг олдига югуриб келмаслиги учун атрофига турли совға қутилари ва безаклар жойлаштирмоқда. Яна айрим савдо марказларида электрон навбатга туриш мумкин — бу болаларнинг тўпланмаслигини таъминлайди. Ўз навбатида ходимлар совғаларни, безакларни, Сантанинг курсиси ва қўлларини мунтазам артиб турмоқда. Шунингдек, 2020 йилдаn Сантанинг иш вақти ҳам чекланган.
» Sesame Street » филмининг асосчиларидан бири Боб МакГрат 90 ёшида вафот этди, дея хабар беради унинг оиласи.Қарийб 50 йил давомида болалар телекўрсатувида иштирок этган актёр “уйда, оиласи қуршовида тинч-осойишта ҳаётдан кўз юмди”, деди улар.
МакГрат биринчи марта 1969 йилда Sesame кўчасида пайдо бўлиб, дўстона мусиқа ўқитувчиси Боб Жонсонни тасвирлайди.Шоунинг Sesame Workshop ишлаб чиқарувчи компанияси у «ҳеч ким каби Сусам кўчасининг оҳангларини ўзида мужассам этганини» айтди.
“Унинг чиқишлари бутун дунё бўйлаб болаларнинг авлодлари учун ҳайрат ва ҳайрат бағишлади, хоҳ уларга AВCни ўргатиш, хоҳ ўз маҳалласидаги одамлар, хоҳ уларнинг қалбида мусиқа туйғусини ҳис қилишнинг оддий қувончи”, дейилади ижтимоий тармоқдаги баёнотда.
МакГрат инсултдан кейин асоратлардан вафот этди, деди унинг қизи Кетлин МакГрат нашрларга.Aктёр, тенор қўшиқчи ва болалар муаллифи Сюзан Робинсон ролини ижро этган Лоретта Лонг билан бирга Sesame кўчасидаги энг узоқ давом этган инсоний қаҳрамонлардан бири эди.
Унинг “Тўпга эга бўлиш” деб номланган сўнгги эпизоди 2017-йилда эфирга узатилган. Лонгнинг сўнгги эпизоди 2016-йилда эфирга узатилган.
МакГрат ва Sesame Street оиласи ўзларининг мўйнали, дўстона ва вақти-вақти билан қўғирчоқбоз дўстлари билан биргаликда болаларга «Сизнинг маҳаллангиздаги одамлар» каби қўшиқлар орқали ҳисоблашдан тортиб меҳрибонликка қадар ҳамма нарсани ўргатишган.
21-асрнинг йирик илмий лойиҳаларидан бири душанба куни қурилиш босқичини бошлайди.Квадрат километр массиви (СКA) 2028-йилда қуриб битказилгандан кейин дунёдаги энг катта радиотелескопга айланади деб хабар беради ВВС нашри.
Бош қароргоҳи Буюк Британияда жойлашган Жанубий Aфрика ва Aвстралия бўйлаб бўлинган муассаса астрофизикадаги энг катта саволларга жавоб беради.У Ейнштейн назарияларининг энг аниқ синовларини ўтказади ва ҳатто ердан ташқаридагиларни қидиради.
Лойиҳага раҳбарлик қилаётган саккиз мамлакат делегациялари Ғарбий Aвстралиядаги олис Мурчисон шираси ва Жанубий Aфриканинг Шимолий Кейпидаги Кару шаҳридаги тантаналарда қатнашмоқда.
«Бу 30 йиллик саёҳат эди. Дастлабки 10 йил концепция ва ғояларни ишлаб чиқиш билан боғлиқ эди. Иккинчи 10 йил технологияни ишлаб чиқишга сарфланди. Кейин эса сўнгги ўн йил батафсил дизайн, сайтларни ҳимоя қилиш ва ҳукуматларни рози бўлиш билан боғлиқ эди. Шартнома ташкилотини (СКAО) тузинг ва бошлаш учун маблағ билан таъминланг «, деди у BBC Newsга.
Apple етказиб берувчи Fохcоnnнинг айтишича, дунёдаги энг йирик Iphone заводидаги тартибсизликлар ортидан ноябр ойида унинг даромади 2021 йилнинг шу ойига нисбатан 11 фоизга камайган.
Унда айтилишича, пасайиш Хитойнинг Чженчжоу шаҳридаги заводининг коронавирус чекловлари таъсирида бўлганлигидир.Октябр ойига нисбатан унинг даромади январдан ноябргача рекорд даражадаги 5,9 триллион Янги Тайван долларини (160 миллиард фунт стерлинг) ташкил этганига қарамай, 29 фоизга камайган.
Бу 2021 йилнинг шу даврига нисбатан 13,5 фоизга ошган.
Электроника ишлаб чиқарувчиси, шунингдек, Playstation5 каби ўйин приставкаларини ишлаб чиқаради, унинг ўсиши сабаблари орасида «кучли сотувлар» ва «яхшироқ компонентлар таъминоти» ни келтирди ва ноябр ойида пасайишни коронавирус чекловлари билан боғлади.
Бош қароргоҳи Тайванда жойлашган компания баёнотида: «Умумий эпидемия ҳолати назорат остига олинди, ноябр энг кўп зарар кўрган давр бўлди».
8-синф ўқувчиси ўқиган Лондоннинг Ли шаҳридаги Колф мактаби ходимлари фожиа мутлақо кутилмаган бўлганини айтишди.Бу каби ўлимлар камдан-кам учрайди, аммо сентябр ойидан бери яна олти нафар Буюк Британия боласи касалликнинг асоратлари туфайли ҳаётдан кўз юмди.
Бу олтитадан беш нафари Aнглияда беш ёшгача бўлган болалар эди. Иккинчиси Уелсда етти ёшли бола эди. Ҳисоботларга кўра, Шотландияда саккизта оғир стрептокок касаллиги бор, аммо ўлимлар йўқ. Уелс ва Шимолий Ирландияда давом этаётган ҳолатлар бор-йўқлиги маълум эмас.
Колф мактаби директори Ричард Расселл шундай деди: «Бу мутлақо кутилмаган фожиа мактаб жамоасининг барча аъзоларига, шу жумладан ўқувчилар, ота-оналар ва ходимларга таъсир қилди. Биз ўзларининг ҳалокатлари билан муросага келишга интилаётган ўқувчининг оиласини қўллаб-қувватлаш учун қўлимиздан келганини қиламиз.
Соғлиқни сақлаш мутахассисларининг таъкидлашича, ота-оналар ва шифокорлар ҳушёр бўлишлари ва бу йил одатдагидан эртароқ тарқалаётган юқумли касалликни даволаш учун паст барга эга бўлишлари керак.
Уларнинг таъкидлашича, Буюк Британия кўпроқ ҳолатларга тайёрланиши керак, чунки айланиб юрувчи бактериялар даражаси ҳозирда юқори деб ҳисобланади. Стреп A инфекциясининг аксарияти енгил ва антибиотиклар билан яхшиланади. Aммо уни ушлаган баъзи одамлар касал бўлиб қолиши мумкин.
Айни вақтда бутун дунёда иқлим ўзгариши ва унинг оқибатида озиқ-овқат секторида юзага келаётган муаммолар жамоатчилик олдида ечилиши лозим бўлган муаммога айланган. Бу борада янги инновацион ишланмалар, амлиётчиларнинг таклифлрини ўрганиш ва кундалик ҳаёт натижаларини таҳлил қилиб бориш муҳим аҳамиятга эга. Бугун пойтахтимизда бўлиб ўтган яна бир анжуман ана шу мавзуга бағишланди.
Анжуман аввалида Республика қишоқ хўжалиги вазири Азиз Воитов, Европа Иттифоқининг Ўзбекистондаги элчиси Шарлотта Андрианлар маъруза қилишди. Шундан сўнг Европа Иттифоқи АСК дастури раҳбари Адриан Нил, “Қишлоқ хўжалиги учун мавжуд иқлим таҳдидлари”, Европа Иттифоқи АСК экспертлари Ҳандам Қаршибоев, Жеймс Нюманлар “Қишлоқ хўжалиги озиқ-овқат секторида иқлим ўзгаришини баҳолаш тадқиқот натижалари”,Юлий Юсупов, “Ерлардан фойдаланиш ва бошқарувининг иқлим ўзгаришига таъсири”,Орол денгизи қуришига қарши кураш халқаро фондининг Ўзбекистондаги директори Вадим Соколов, “Сувдан фойдаланиш ва бошқарувнинг иқлим ўзгаришига таъсири” мавзусида мулоҳазаларини билдирдилар.
Қишлоқ хўжалиги вазирлиги маслаҳатчиси ISCAD директори Алишер Шукуров қишлоқ хўжалиги озиқ-овқат секторида иқлим ўзгаришига мослашиш ва оқибатларини юмшатишнинг интеграциялашган дастурини ишлаб чиқиш юзасидан, кенг кўламли маърузаси билан танишдилар мавзу юзасидан модератор ва спикерлар ОАВ ходимларининг саволларига жавоб қайтаришди.
Анжуман иштирокчилари сув ресурсларини бошқариш, чорвачилик тизимлари иқлим мослашуви, деҳқончиликни бошқариш ва био хилма-хилликни ҳимоялаш юзасидан гуруҳларга бўлинган тарзда иш олиб боришди. Анжуман иштирокчилари мавзу юзасидан келгусида амалга оширилажак узоқ муддатгага мўлжалланган дастурлар ижросини таъминлаш юзасидан ўзаро маслатлатлашиб олдилар.
Германия Америкада ишлаб чиқарилаётган янги авлод F-35A Lightning II қирувчи самолётларининг 35 тасини сотиб олиш учун 10,5 миллиард доллар ажратди, деб ёзмоқда Bloomberg агентлиги.
Хабарда келтирилишича, маблағ Германия қуролли кучлари таъминотини кучайтириш учун ташкил этилган 100 миллиард евролик махсус жамғармадан олинади. Самолётлар 2026 йилдан 2029 йилгача етказиб берилади.
Ҳужжатда Берлинга “ҳаво-ер” тоифасидаги ракеталар ҳамда қуруқликдаги инфратузилмалар етказиб бериш ҳам кўзда тутилгани айтилмоқда.
Эрон Ислом Республикаси Президенти Иброҳим Раисий мамлакатнинг 1979 йилда қабул қилинган Конституцияси айрим моддаларига ўзгариш киритилиши эҳтимоли борлигини билдирган.
“Al Hadath” телеканали хабарига кўра, Раисий бу ҳақда Эронда икки ярим ойдан бери давом этаётган норозилик фонида айтган. “Эрон Конституцияси ўша пайт боши берк кўчага тушиб қолган тақдирда чиқиш йўлини кўрсатадиган тарзда ишлаб чиқилган”, деди у.
Аввалроқ бош прокурор Муҳаммад Жаъфар Мунтазирий Эрон ҳукумати аёлларнинг рўмол ўраш мажбурияти ҳақидаги қонун қайта кўриб чиқилиши мумкинлигига ишора қилиб, шундай деганди:
“Бу борада ҳуқуқшунослар иш олиб боряпти, кейин қонун лойиҳаси парламентга киритилади”.
Мунтазирий фикрича, норозиликка нафақат хотин-қизлар рўмоли, балки бошқа кўплаб омиллар ҳам сабаб. Бош прокурор “ISNA” агентлигига ислом дини меъёри ва жамоат ахлоқига риоя қилувчи “Gasht-e-Ershad” шариат ахлоқ полицияси тарқатиб юборилганини тасдиқлади.
Фуқароларнинг муаммоларини ҳудудларга чиқиб ўрганиш синалган усуллардан бўлиб, жамият ва халқ фаровонлиги йўлида кенг самара бермоқда. Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси Раиси Аманбай Ўринбоев Нукус шаҳрининг чекка ҳудудларидаги аҳоли билан учрашиб, уларнинг талаб ва таклифларига қулоқ тутди.
Хусусан шундай ҳудудлардан бири бўлган «Бестөбе» МФЙ фуқаролари билан учрашиб, уларнинг турмушида учраётган муаммоларини тинглади, аҳолининг яшаш шароитини ўрганди. Жўқорғи Кенгес Раиси ҳудудда истиқомад қилувчи Дилбар Сарсенбаева, Гулара Қаржаубаева, Заврехан Ешимова, Жарас Бодыманов ҳамда бошқа фуқароларнинг хонадонларида бўлиб, уларга телевизор, музлатгич, озиқ-овқат маҳсулотларини улашди. Шунингдек, қўшимча совғалар топшириб, фуқароларнинг уй-жойларини таъмирлаш учун ёрдам бериш, яъни уй томларини ёпиш, иситиш тизимини ўрнатиш бўйича масъулларга аниқ топшириқлар берди.
Аманбай Ўринбоевнинг аҳоли турмуш тарзини ўрганиш, муаммоларини бартараф этиш бўйича ҳудудларга чиқишлари давом этади, дея хабар беради Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгесининг Ахборот хизмати.
Республика Гидрометеорология марказининг хабар беришича, 6 декабрь куни Тошкентда ҳаво ўзгариб туради, ёғингарчилик бўлмайди. Кечаси ва эрталаб туман тушиши мумкин. Йўлларда яхмалак юзага келади. Шимоли-шарқдан секундига 3-8 метр тезликда шамол эсади. Кечаси 8-10, кундузи 1-3 даража совуқ бўлади.
2022 йил поёнига этиб бормоқда, унинг сўнгги ойлари Шараф Рашидович Рашидов ва Мирза Маҳмудович Мусахоновлар хотирасига бағишланган юбилей тантаналарига бой бўлди. Бу тадбирларда нафақат ўзбек жамоатчилиги, балки кенг жамоатчилик иштироки ҳисобга олинса, у деярли умумхалқ миқёсида нишонланди. Рашидов жамғармаси жуда фаол ва самарали фаолиятини давом эттирмоқда. Яқин ҳафталарда Мусахонов хотираларига бағишланган катта жилдли, жумладан, унинг шахсий хотиралари жамланган китобнинг тақдимоти бўлиб ўтади. Буларнинг барчаси кўнгилни шод этади. Лекин нега матбуот республика ва иттифоқ миқёсидаги яна бир йирик арбоб, Ўзбекистон раҳбари, КПСС Марказий Комитети Президиуми аъзоси ва котиби, СССРнинг Суриядаги элчиси сифатида тарих сарлавҳаларига муҳрланган Нуритдин Акрамович Муҳитдинов таваллудининг 105 йиллигини четлаб ўтганини тушунолмайман. Албатта, бу алоҳида мавзу.
Лекин атоқли олим ва ташкилотчи Ҳабиб Муҳамедович Абдуллаев юбилейининг деярли унутилиши мен тугул, юзлаб фан арбобларини ҳайратдат қолдирди. Биз бу улуғ шахснинг феномени ҳақида кўп гапиришимиз мумкин, зеро у ўзбеклар орасида биринчи бўлиб Ленин мукофоти лауреати, СССР Фанлар академиясининг биринчи мухбир аъзоси бўлганди. Ишонч билан айтиш мумкинки, Фанлар академиясининг навбатдаги умум йиғилишида Абдуллаев Иттифоқ академиясининг ҳақиқий аъзолигига сайланиши керак бўлган, аммо бундан 4 ой муқаддам Ҳабиб Муҳамедович кутилмаганда вафот этади.
Агар Абдуллаевнинг иш фаолияти назар солинса, барча соҳаларда унинг ўзига хос устунлигини ва етакчилиги кўзга ташланади. 1912 йил 18 (31) июлда Фарғона водийсининг Аравон қишлоғида таваллуд топган, 1936 йили Ўрта Осиё саноат институтини тамомлаган Ҳабиб Абдуллаев Москва геология-қидирув институти ва Ўрта Осиё политехника институтида дарс берган. Кейин 1941 йили Ўзбекистон Компартияси Марказий Қўмитасининг саноат бўлими мудири, бир йилдан сўнг республика Халқ Комиссарлари Совети раисининг ўринбосари этиб тайинланган ва шу идорада 6 йил ишлайди. Абдуллаев 1943 йили Ўзбекистон Фанлар академияси ташкил этилганда унинг мухбир аъзоси, 1947 йили эса вице-президенти бўлди. Бу пайтда у Геология институти директори лавозимида ишлайди.
У 1956 йилдан 1962 йилгача олти йил давомида Ўзбекистон Фанлар академиясини бошқаради. Бу йиллар ўзбек фанининг барча йўналишларда гуллаб-яшнаган даври бўлди. Ҳабиб Муҳамедович Абдуллаев тарбияланган ўнлаб таниқли олимлар номини тилга олиш мумкин. Мажозий маънода, уларнинг барчаси бағрикенг Абдуллаев қаноти остида вояга етган полапонлар эди. У жуда қисқа вақт ичида ўзбек олимларининг иттифоқ ва халқаро майдонда эътироф этилишига эришаолган моҳир ташкилотчи ва раҳбар эди. Унинг ўзбек илмий-техник зиёлиларининг шаклланишидаги хизматлари беқиёсдир.
Биргина шунинг ўзи халқимизнинг Абдуллаевга нисбатан абадий миннатдор бўлишига омил бўла олади!
Лекин бу ҳали ҳаммаси эмас – маъмурий бошқарув ишлари билан бандлигига қарамасдан Хабиб Абдуллаев геологик-минералогик тадқиқотларнинг энг муҳим йўналишларида ҳам жуда фойдали ишларни амалга оширди. Абдуллаевнинг асосий асарлари петрология ва руда конларига бағишланган эди. У ер қобиғида асосий минералларнинг пайдо бўлиши ва тарқалиши қонуниятлари назариясини илгари сурди. У Ўрта Осиё металлогенистлар мактаби, геологиядаги петрометаллогеник йўналишининг асосчиси бўлган. У барча геологик жараёнларнинг шимолдан жанубга қараб ёш жиҳатидан силжишини, руда ҳосил бўлишининг кўп босқичлилигини, унинг манбалари кўп поғонали бўлишини кўрсатиб берди; эффузив жинсларнинг руда ҳосил бўлиш жараёнида тутган ўрни ва тоғ жинсларининг миқдорий хусусиятларининг аҳамиятига доир саволларни ўртага олиб чиқди. Абдуллаев 1946 йили «Ўрта Осиё шеелит скарнлари геологияси» мавзусида докторлик диссертациясини ҳимоя қилди.
1959 й. Марказда Ҳ.М.Абдуллаев, чапдан охирги О.П.Горькова, ўнгдан охирги П.И.Салов
Абдуллаев Ҳ.M. бутун ер шарининг руда-петрографик ҳудудлари таснифини ишлаб чиқди. Унинг раҳбарлигида Тян-Шан ва Помирнинг тектономагматик мажмуаларининг дастлабки схемалари ва металлогеник схемалари, Чотқол-Курамин ҳудуди хариталари яратилди. 1938 йили у Лангар вольфрам конини очди ва тасвирлаб берди, 1941 йили шу ерда унинг иштирокида вольфрам ишлаб чиқариш йўлга қўйилди. Абдуллаев уруш йилларида мудофаа саноати, жумладан, Лангар объекти учун масъул бўлди. Урушдан кейин, у Лангар руда кони асосида металлогения назариясини ишлаб чиқди.
Тушунаманки, ҳурматли ўқувчиларимиз ҳам мен каби бундай мураккаб ҳодисаларнинг сир-асрорларини ҳар доим ҳам тушуна олмайди. Зукко тадқиқотчимиз хулосаларининг кўлами, улуғворлиги ва истиқболини тахмин қилиш мумкин холос. Аммо бу унинг ҳамкасбларини — геология соҳаси вакилларини қувонтирарди, шунинг учун 1959 йили улар Абдуллаев номзодини постмагматик рудаларнинг шаклланишидаги гранитоидларнинг роли ҳақидаги илмий ишини мамлакатнинг энг юқори унвони — Ленин мукофотига илгари суришди. Ўша йиллари у Буюк Британия ва Ирландия Минералогия жамияти ҳамда Франция Геология жамиятига аъзо бўлди – Абдуллаев ўзбеклар орасида яна биринчи бўлди. Унинг ютуқлари бутун мамлакат миқёсида эътироф этилган — у СССР Олий Кенгашига депутат бўлиб сайланган. Бирин-кетин у Ленин ордени, Меҳнат Қизил Байроқ ордени ва учта Қизил Юлдуз ордени билан тақдирланган. Бироқ, ўша йиллари у партия Марказий Қўмитаси котиблари Титов ва Раҳимбобоевалар томонидан инсонни камситувчи текширув ва таҳлилларга ҳам дучор бўлган. Фан талабларидан йироқ бўлган бундай хатти-ҳаракатлар буюк олимни ранжитади, саломатлигига таъсир қила бошлайди. Ҳабиб Абдуллаев 1962 йил 20 июнда атиги 49 ёшида вафот этди.
Улуғ Ватан уруши даврида Ҳ.М.Абдуллаев, Ғофур Ғулом ва бошқалар Совет армияси аскарлари сафида
Ўзбекистон мустақилликка эришганидан сўнг мамлакат илмий ва саноат салоҳиятини ривожлантиришга, жумладан йирик олтин конларини очишга улкан ҳисса қўшган академик Ҳабиб Муҳамедович Абдуллаев хотирасини абадийлаштириш бўйича чора-тадбирлар амалга оширилди.
2002 йили Ҳ.Aбдуллаев «Буюк хизматлари учун» ордени билан тақдирланди. Бунда унинг педагогик фаолияти ҳисобга олинган бўлса керак, зеро у 180 та илмий иш, шу жумладан 8 монография муаллифидир. Абдуллаев 7 нафар фан доктори ва 28 нафар фан номзодини тайёрлаган, улардан 9 нафари фан доктори, 1 нафари академик бўлиб етишди.
Ҳабиб Муҳамедович комил инсон эди, шу сабаб унинг оиласи тартиб-интизом, ҳаёт ва бурчга ижодий муносабатда бўлиш намунасини кўрсата олди. Уч фарзанддан иккитаси ўзини илм-фанга бағишлади, катта ўғли Пўлат эса МГИМОни тугатгандан сўнг СССР ва Россиянинг Жибути, кейин эса Камерундаги элчиси бўлган. Аммо бундан олдин у кўп йиллар давомида СССРнинг Брюсселдаги элчихонасида ишлаган, Москва, Нью-Йорк ва Женевада НАТО ва қуролсизланиш масалалари билан шуғулланган. Пўлат Абдуллаевнинг ўғли Хабибнинг Москвада ўзбек миллий-маданий жамиятини ташкил қилгани, меҳнат муҳожирлари учун «Ўзбегим» номли бепул газета чиқарганини четлаб ўтиб бўлмайди. Бу унинг ватанпарварлик бурчи, улуғ бобоси ўгитларига содиқлигини кўрсатади. Бундан ташқари, у Россия Федерацияси Иқтисодий ривожланиш вазирлиги тизимида қимматли иш тажрибасига эга бўлгани учун 2018 йили «Буюк Келажак» экспертлар кенгашига таклиф қилинди, 2019 йили эса Навоий шаҳар Эркин иқтисодий зонаси раҳбари этиб тайинланди ва эътирофларга кўра, ҳозирда жуда фойдали меҳнат билан машғул.
Х.Абдуллаев ёнида – генерал Собир Рахимов, 1944 йил.
Аммо, келинг, X.M.Aбдуллаевнинг қўп қиррали сиймосига қайтсак. Давлатимиз томонидан 1990 йилларни ўртасида унинг хизматлари эътироф этилган ҳолда Тошкент шаҳрининг Мирзо Улуғбек туманидаги проспект ва метро бекати академик Ҳабиб Абдуллаев номи билан аталди, илмий хизматлар учун эсдалик олтин медали ва олим номида стипендия таъсис этилди.
Бироқ, 2015 йили проспект ва метро бекати номи ўзгартирилди; медал ва стипендия берилмай қўйди. Академик Абдуллаев номи (шунингдек, янги Уйғониш даврига асос солган совет даврининг кўплаб олимлари) ҳақиқатда ҳам унутилиб кетди. Аслида гап Ўзбекистон равнақи, унинг халқаро нуфузи йўлида кўп меҳнат қилган шахс хотирасига беэътиборлик ҳақида кетмоқда. Президент Ш.M.Mирзиёевнинг 11 август куни Олмалиқ шаҳрида кўча номини ўзгартирилгани ҳақида куюниб «Бу кимга керак бўлганини тушунмаяпман», деганини ҳисобга олсак, бу ҳолат янада тушунарсиз бўлмоқда. Бу принципиал масала, чунки илм-фан ва замонавий технологиялар миллат равнақи йўлида туб аҳамият касб этаётган бир даврда академик Абдуллаевга нисбатан тарихий адолатнинг тикланиши муҳим рамзий воқеликка айланиши мумкин. Охир-оқибат тарихий тор тафаккурда айбланиши мумкин бўлган кимсалар ҳозирданоқ проспект ва метро бекатига (ҳозирги Юнусобод метро йўналишининг «Шаҳристон» бекати) академик Ҳабиб Абдуллаев номини қайтариш, янги ташкил этилган Геология фанлари университетига буюк олим номини бериш масаласини ҳозирданоқ ҳал қилишлари лозим.
Йиллар, ўн йиллар ўтади, кўп нарсалар, ҳатто йирик сиёсий арбоблар ҳам аста-секин унут бўлади, лекин фан ва маданиятдаги улкан ютуқлар инсониятнинг эзгу хотирасига абадий муҳрланиб қолади. Ҳабиб Абдуллаевнинг номи ва фаолияти бунга ёрқин мисолдир!
A.M.Xоджаев, фалсафа фанлари номзоди.
Фотолар
1959 й. Марказда Ҳ.М.Абдуллаев, чапдан охирги О.П.Горькова, ўнгдан охирги П.И.Салов
Самарқанд вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт марказида 3 декабрь Халқаро ногиронлар кунига бағишлаб шифохона ходимлари қўли очиқ ва қалби меҳрга тўла тадбиркор ва кўнгиллилар билан бирга болажонлар учун ажойиб байрам тадбири ташкил қилишди.
Бирлашган миллатлар ташкилоти Бош ассамблеясининг 1992 йилдаги қарори асосида ҳар йили 3 декабрь Халқаро ногиронлар куни сифатида кенг нишонланади. Мамлакатимизда ҳам имконияти чекланганлар учун турли тадбирлар ташкил этилади, улар ҳолидан хабар олинади.
Ушбу сана муносабати билан Президент Шавкат Мирзиёевнинг Ўзбекистон халқига йўллаган мурожаатида, жумладан, шундай дейилади: “тақдир тақозоси билан ногирон бўлиб қолган биронта ҳам юртдошимиз халқимизнинг, давлат идораларининг меҳру эътиборидан четда қолмасдан, ўзининг меҳнати ва қобилияти билан нафақат ҳаётда ўз ўрнини эгаллаб келмоқда, балки азму матонати, сабр-бардоши ва шукроналик фазилатлари билан кўпчиликка ибрат бўлмоқда”.
Самарқанд вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт марказининг неврология бўлимида ташкил этилган байрам тадбирида ушбу бўлимда даволанаётган беморлар, жумладан йўл-транспорт ҳодисалари туфайли мажруҳ бўлган болалар қатнашди. Ўзиям болажонлар учун ажойиб, ўйин-кулгига бой, эсда қоладиган воқеа бўлди. Бўлим ходимлари ва ҳомийлар бир гуруҳ волонтёрлар иштирогида байрам тадбирини юқори савияда ўтказишда яхшигина ташкилий ишлар олиб боргани кўриниб турди.
Неврология бўлими мудири Дилноза Собированинг сўзларига қараганда, тадбирда қатнашган 60 дан ортиқ боланинг аксарияти йўл-транспорт ҳодисаси туфайли турли даражада шикастланганлар ва қолганлари бошқа хасталиклардан даволанаётганлар экан. “Болажонларга қувонч бағишлаб, уларнинг руҳиятини кўтариш учун ҳар йили бир неча марта, байрам санасини кутмасдан, бўлимда тадбирлар ташкил этамиз”, – дейди Д.Собирова.
Тиббиёт марказида ўтказиладиган тадбирларнинг фаол қатнашчиси Венера Хафизова совға-салом билан болажонларни хурсанд қилган Лиля Алтаева ва унинг “Доброе сердце” хайрия гуруҳи аъзоларига, тадбиркор Улуғбек Салиевга ҳамда дўсту ҳамкасблари билан волонтёр сифатида қатнашган вилоят ИИБ матбуот хизмати раҳбари Жаҳонгир Сагдуллаевга жамоа номидан ўз миннатдорчилигини изҳор этди.
Тадбир, гапнинг очиғи, руҳиятимга икки хил таъсир қилди. Бир томондан, одамларимиз орасида меҳридарё, ўзгаларга мадад беришга, йиқилганнинг қўлидан олишга тайёр бўлганлар кўплигидан қувондим. Бошқа томондан эса…
Бегуноҳ болаларни мажруҳ қилган, айримларини бир умр ногиронлик аравачасида юришга маҳкум этган фаросатсиз эркатойларнинг машина ҳайдашда оддий қоидаларга риоя қилмаётганлиги қандай оқибатларга олиб келганлигини кўриш ниҳоят оғир, юракни эзадиган манзара. Автомактаб курсантларини, йўл ҳаракати қоидасини бузганларни ана шундай шифохоналарга олиб келиб, қоидага беписандлик нималарга олиб келиши мумкинлигини кўрсатиш керакдир, балки?!
Жанубий Кореяда яна чақалоқлар ярмаркалари мавсуми бошланди. Ғорли конференция залларида гавжум, шовқинли ишлар бўлиб ўтади, бу ерда юзлаб сотувчилар бўлғуси ота-оналарни янги қувонч тўплами учун ва улар ҳеч қачон билмаган бошқа кўплаб нарсаларни сотишга ҳаракат қилишади.
Aммо бу қисқараётган бизнес ва мижозлар базаси тобора камайиб бормоқда. Жанубий Корея яқинда дунёнинг энг паст туғилиш даражаси бўйича ўз рекордини янгилади. Ноябр ойида эълон қилинган рақамлар жанубий кореялик аёлнинг умри давомида фарзанд кўриши ўртача 0,79 га камайганини кўрсатди.
Бу барқарор аҳоли сонини сақлаб қолиш учун зарур бўлган 2,1 дан анча паст ва ҳатто AҚШ (1,6) ва Япония каби кўрсаткич пасайган бошқа ривожланган мамлакатлар билан солиштирганда ҳам паст кўрсаткичдир — бу 1,3 даражасида рекорд даражадаги енг паст кўрсаткични қайд этган.
Aҳолиси қариб қолган ва пенсия тизимини қўллаб-қувватлаш учун ишчилар етишмаслиги кутилаётган мамлакат учун бу муаммо туғдиради. Муаммо одатда ёшларни оила қуришдан тўхтатган иқтисодий омиллар билан боғлиқ — юқори кўчмас мулк нархлари, таълим нархи ва кўпроқ иқтисодий ташвиш — аммо бу кейинги ҳукуматларнинг тузатиш қобилиятидан ташқарида еканлигини исботлади, қанчалик кўп маблаг ъсарфланган бўлса ҳам. унда.
Танқидчиларнинг айтишича, бу муаммолар иқтисоддан ҳам чуқурроқ эканидан далолатдир ва ёндашувни ўзгартириш зарур. Ҳукумат тинглаяптими, бу бошқа масала. Муаммога пул ташлаш
Жанубий Корея президенти Юн Сук Йеол сентабр ойида болалар боғчасига ташрифи чоғида сўнгги 16 йил ичида аҳоли сонини кўпайтиришга 200 миллиард доллардан ортиқ маблағ сарфланганини тан олди.
Май ойида лавозимга киришганидан бери унинг маъмурияти муаммони ҳал қилиш бўйича бир нечта ғояларни ўйлаб топди — бу масалани муҳокама қилиш учун қўмита ташкил етиш ва янги туғилган чақалоқларга кўпроқ молиявий ёрдам ваъда қилиш. Юн маъмуриятининг маълумотларига кўра, 1 ёшгача бўлган чақалоқлари бўлган ота-оналар учун ойлик нафақа миқдори ҳозирги 300 000 вондан 2023 йилда 700 000 вонга (230 дан 540 долларгача) ва 2024 йилга келиб 1 миллион Корея вонига (770 доллар) ошади. Жамоатчиликнинг Юннинг бу муаммони ўзидан олдингиларга қараганда яхшироқ тушунишига шубҳаси фақат президентнинг баъзида бемаъни хабарлари билан кучайди.
Болалар боғчасига ташрифи чоғида Юн чақалоқлар ва чақалоқларга уйда қарамаётганидан ҳайратда эканлигини айтди ва 6 ойлик чақалоқларнинг юра олиши одатий ҳол эканлигини кўрсатди, бу эса унинг ишламай қолгани ҳақида танқидларга сабаб бўлди. тегиниш (чақалоқларнинг юриш учун ўртача ёши 12 ойга тенг).
Кўпгина мутахассисларнинг фикрига кўра, ҳозирги «пул отиш» ёндашуви жуда бир ўлчовли ва бунинг ўрнига боланинг ҳаёти давомида доимий қўллаб-қувватлаш керак.
Бразилиялик буюк футбол футболчиси Пеле йўғон ичак саратони учун даволанишни давом эттирар экан, ўзини «кучли» ва «кўп умид» борлигини айтди.
Пеленинг шанба куни ижтимоий тармоқдаги пости Бразилиядаги маҳаллий оммавий ахборот воситаларида 82 ёшли собиқ футболчининг соғлиғи ёмонлашгани ҳақида хабар берилганидан кейин пайдо бўлди.
«Дўстларим, мен ҳаммани хотиржам ва ижобий сақлашни хоҳлайман», дейилади Пеленинг Инстаграм саҳифасида. “Мен кучлиман, умидим катта ва одатдагидек даволанишимга амал қиламан. Мен кўрсатган барча ғамхўрлик учун бутун тиббий ва ҳамширалар жамоасига миннатдорчилик билдирмоқчиман.
“Мен Худога жуда ишонаман ва бутун дунё бўйлаб сиздан олган ҳар бир севги хабари мени энергия билан тўлдиради. Жаҳон чемпионатидаги Бразилияни ҳам томоша қилинг!”
Шанба кунги шифохона баёнотига кўра, Пеленинг соғлиғи барқарорлигича қолмоқда. Барча даврларнинг энг буюк футболчиларидан бири бўлган 82 ёшли собиқ футболчи 2021-йил сентабр ойида Пеленинг йўғон ичакчасидаги ўсимтани олиб ташлаганидан сўнг, саратон касаллигини даволашни қайта кўриб чиқиш учун сешанба куни Сан-Паулу касалхонасига ётқизилди.
Шанба куни ўтган ва ҳозирги футбол юлдузлари ижтимоий тармоқларда Пелега омад тилашди Париж клуби ҳужумчиси Килиан Мбаппе шанба куни Тwиттеръдаги издошларини ўз твитида Пелени белгилаб қўйган “Қирол учун дуо қилинг” – бразилиялик буюкнинг лақабига ишора қилишга чақирди.
Шу билан бирга, Қатар-2022да миллий терма жамоада ўйнаётган бразилиялик футбол юлдузи кичик Винисиус ва Бразилиянинг собиқ буюк футболчиси Ривалдо ижтимоий тармоқлар орқали афсонани “кучли бўлиб қолиш”га чақиришди.
82 ёшли мураббийнинг собиқ клуби «Сантос» қўшимча қилди: «Бутун дунё … сен билан бирга, қирол Пеле!», футболнинг бошқарув органи ФИФA эса юлдузга «тезроқ тузалиб кетишни» айтди.
2021 йилнинг декабрида Пеле касалхонага ётқизилган ва кимётерапия муолажасидан ўтган. Ўша йилнинг сентябр ойида у ўнг йўғон ичакдаги ўсимтани олиб ташлаш бўйича жарроҳлик амалиётини ўтказди, шифокорлар буни мунтазам текширувлар вақтида аниқладилар.
Пеле тарихдаги энг буюк футболчилардан бири ҳисобланади.
У тўртта мундиалда ўйнади, учтасида ғалаба қозонди — 1958, 1962, 1970) ва 14 ўйинда 12 та гол урди. CНН мухбири Дон Ридделл шанба куни Қатарнинг Доҳа шаҳрида Пеле ҳақида мухлислар билан суҳбатлашди ва бир америкалик ўзининг илк ўйини 1975 йилда Вашингтонда бразилиялик юлдузни томоша қилганини айтди. Пеле 1975-1977 йилларда Ню-Ёрк Космосда ўйнаган.
11 та жаҳон чемпионатида бўлганини айтган мухлис Пеле ҳаётини ўзгартирганини айтди.»Уни томоша қилиш мен 75-йилда кўрган биринчи профессионал ўйин бўлди ва шунинг учун бу менинг 11-жаҳон чемпионатимнинг сабабларидан бири», деди Клифтон Броуманд CНН телеканалига.
«Мен Испаниядан бери кетяпман, чунки бу мени жуда қизиқтирди, уни томоша қилиш ва унинг қобилияти мени келишга ва футбол ва Жаҳон чемпионатини томоша қилишга ундади», дея қўшимча қилди Броуманд.
Гўри Амир мақбараси жаҳонга машҳур ва Ўрта Осиё меъморчилигининг ноёб асари сифатиа эътироф этилади.Мақбара қурилиши 1403 йилда Амир Темурнинг вориси Муҳаммад Султоннинг вафот этиши муносабати билан бошланган, Мирзо Улуғбек даврида тугалланган ҳамда Амир Темур ва темурийлар хилхонасига айлантирилган.
Мақбара ўрта аср Самарқандининг жанубий-шарқий қисмида, Темурнинг набираси МУҳаммад Султон XIV асрнинг охирида бино қилдирган ансамбл қошида тикланган. Муҳаммад Султон 1403 йилда Кичик Осиё соҳилларига қилган узоқ сафаридан қайтиб келаётганда тўсатдан касал бўлиб вафот этади. Шаҳзоданинг жасади Самарқандга олиб келиниб, ансамблнинг жануб томнидаги айвони орқасидаги даҳмага дафн қилинади. Амир Темур шаҳзодага атаб мақбара қуриш ҳақида фармон беради. Шундан кейин дахма устига саккизёқли бино қурилади. Шурқ тарихчиси Шарафиддин Али Яздий бу бино «осмон каби баланд гумбаз, деворларининг пастки қисми зарҳал ва ложувард билан безатилган мармар тошдан қилинган», деб таърифлайди. Лекин бу ишларни Амир Темур охирига етказолмаган. У 1405 йилнинг бошларида вафот этди ва Муҳаммад Султон жасади ёнига дафн қилинди.
Амир Темур вафотидан кейин тахт учун ўзаро урушлар бошланиб кетиб, мақбарани қуриб тамомлашга халақит беради. Мамлакат 1409 йилдагина тинчийди. Амир Темурнинг ўғли Шоҳруҳ Мирзо Ҳиротни пойтахт қилади. Мирзо Улуғбекни эса Самарқанд ҳокими қилиб тайинлайди. Амир Темурдан Мирзо Улуғбекка жуда кў бойликлар мерос қолади. Олимлар, ҳунармандлар ва рассомлар унинг ихтиёрига ўтади. У мамлакатда маданият ва қурилиш ишларини ривожлантириб юборади. Мирзо Улуғбек буюк бобосига ҳурмат юзасидан саккизёқли мақбарани темурийлар авлоди дафн қилинадиган мақбарага айлантиради. Мақбара битгач, Амир Темурнинг маънавий устози Мирсайид Бараканинг жасади шу мақбарага кўчирилади. Амир Темурнинг маънавий ўзи устозининг оёқ томонига дафн этилади. Баъзи ривоятларга қарагнда, Амир Темурнинг ўзи шундай васият қилган экан. Бинонниг ичи янгидан безатилади, мақбара саҳнига дахмалар қўйилиб, атрофи нафис мармар тошдан панжара қилинади.
Мақбарага 1424 йилда унинг шарқ томонига тақаб қурилган кўп гумбазли галереядан кирилади. Мақбарада Амир Темурнинг ўғиллари — Мироншоҳ ва Шоҳруҳлар ҳам дафн қилинган. Мақбаранинг ғарб ва жануб томонига ёндош қилиб қурила бошлаган, лекин чала қолган улкан иморатлар Мирзо Улуғбек ҳукмронлигининг сўнгги йилларига тўғри келса керак. 1449 йилда сиёсий инқироз натижасида Мирзо Улуғбек ваҳшиёна ўлдирилади. Буюк астрономнниг жасади Гўри Амир мақбарасида дафн қилинади.Баъзи маълумотларга қараганда, XVII асрда мадраса ишлаб турган, хонақоҳ биносидан эса вайроналаргина сақланган. XVIII асрнинг 20 чи йилларидаги ижтимоий ва иқтисодий инқироз даврида ҳувиллаб қолган Муҳаммад Султон мадрасаси харобага айлана бошлайди.
Ёш тадқиқот иштирокчилари, шунингдек, пандемиянинг биринчи йилидан кейин ташвиш, депрессия ва олимлар ички муаммолар деб атайдиган жиддий аломатлар — қайғу, ўзини паст баҳо ва қўрқув ҳисси ва ҳис-туйғуларини тартибга солишда муаммолар ҳақида хабар беришди.
Ўнлаб тадқиқотлар шуни кўрсатдики, пандемия даврида ўсмирлар ва ўсмирларнинг руҳий саломатлиги ёмонлашган. Улар мактабдан, дўстлари ва таниш қўллаб-қувватлаш тузилмаларидан узоқда олиб кетилган ва коронавирус билан бирга келган ноаниқлик ва қўрқув билан яшашга мажбур бўлган. Кўпгина ота-оналар ишсиз қолди. Ковид-19 туфайли миллионлаб болалар ота-оналари ва бувиларини йўқотдилар.
Пайшанба куни Биологиcал Псйчиатрй: Глобал Опен Сcиенcе журналида чоп этилган тадқиқот стресс ва ташвиш туфайли миядаги жисмоний ўзгаришларни кўриб чиққан биринчи тадқиқотчилардан биридир.
Тадқиқот олимлар ўсмирлар ўртасидаги депрессиядаги гендер фарқларини тушунишга ҳаракат қилган кенгроқ тадқиқотдан келиб чиқади. Саккиз йил аввал улар ҳар икки йилда 9 ёшдан 13 ёшгача бўлган 220 нафар болани МРТ текширувидан ўтказиш режаси билан йўлга чиққан эди. Пандемия ўз тадқиқотларини тўхтатганда жамоа иккита сканерлаш тўпламини якунлади ва улар 2020-йил охиригача қайта сканерлашни бошлай олмадилар.
Тадқиқотлари тўхтатилгач, жамоа ушбу стрессли воқеа болаларнинг ривожланаётган миясига таъсирини ўрганиш қизиқарли бўлади деб қарор қилди. Пандемиядан олдинги сканерлар уларга бу солиштиришга ёрдам беради.
Тадқиқотчилар бир хил демографиядаги болаларни, жумладан, жинси, ёши, стрессга дучор бўлишлари ва ижтимоий-иқтисодий ҳолатини таққосладилар.Миянинг ўртача ёшини аниқлаш учун улар МРИ сканерларини бошқа сканерлардан олинган маълумотларни тўплайдиган модел орқали ўтказадилар.
Олимлар 128 боланинг МРТ текширувини солиштиришди. Сканерларнинг ярми пандемиядан олдин, қолган ярми эса 2020-йил охирида олинган.Улар пандемиянинг биринчи йилида яшаган болаларнинг мия ёши уларнинг хронологик ёшидан каттароқ эканлигини аниқладилар.
